अन्तराष्ट्रीय बालश्रम बिरुद्धको दिबस मनाइदै बालबालिका श्रम गर्दै

World Day Against Child Labour 

 एउटा उमेर समुह जसलाइ हामी संवेदनसिल समय रेखा मा राखेर हेर्ने गरिन्छ । देशका कर्णधार मानीने बालबालीकाहरु आज पनी सडकमा प्लास्टीक बटुल्दै हिड्न बाध्य छन ।

 आधारभुत शिक्षा बाट बञ्चीत उनीहरु आज पनी ट्रक बस का ढोका मा झुन्डीएर भाडा उठाउदै गरेका देखीन्छन । होटल उद्योग कलकारखाना, इट्टा भट्टी कोइला खानी हरु अझै पनी बाल श्रम गराउन उद्धत छन् ।

नेपाल लगायत बिश्व भर का देशहरुले १६ बर्ष मुनीका बालबालीकाहरुलाइ श्रम मा लगाउन बर्जीत गरेको छ । नेपालमा बालबालीकाको हक अधिकारको रक्षा गर्न बनेको बालबालिका सम्बन्धी ऐन २०४८ ले १६ बर्ष मुनिका प्रत्यकलाइ बालबालिका भनेर परीभाषीत गर्दै कोही पनी बालबालिकाहरुलाइ आयआर्जन का लागी श्रम गर्न या श्रमिक बनाउन बर्जीत गरेको छ ।

 कठीन प्रकारका बालश्रम बिरुद्ध अन्तराष्ट्रीय श्रम संगठनको महासन्धी र श्रममा संलग्न हुने न्युनतम उमर सम्बन्धी महासन्धी लाइ सन् २००२ मा अनुमोदन गरेको स्मरणमा हरेक बर्षको १२ जुनलाइ बालश्रम बिरुद्धको दिबसका रुपमा संसार भरी मनाइने गरीन्छ । नेपालले पनी अन्तराष्ट्रीय श्रम संगठन आइएलओ कन्भेन्सनको भाग १३८ मा हस्ताक्षर गरी एैक्यवद्धता जनाएको छ। यस अनसार बालबालीकाहरुले हप्ताको १४ घण्टा काम गर्न सक्नेछन तर उनीहरुको नियमित शिक्षा स्वास्थ्यमा भने हानी पुग्न हुदैन । 

बाल श्रम गराउनु दण्डनीय कार्य भनेर कानुनमा प्रस्ट रुपमा लेखीय पनी बर्षेनी लाखौ लाख बालबालीका श्रम गर्न बाध्य छन भने २० हजार बडी बालबालीका निकृष्ट  प्रकारका श्रम गरीरहेको तथ्यांक हरु बताउछन तर पनी सरकार तथा सरोकारवालाहरुले उचीत कदम चाल्न सकेको देखीदैन ।

 देशको भबिष्य नै बालबालीकाको बर्तमान अबस्था ले निक्र्योल गर्ने हुदा समय मै बालबालीका को हक अधिकार सुनिस्चीत गरी बालश्रम अन्त्य गर्नु आजको आबस्यकता हो । 

यस जुन १२ मा बिश्वभरी मनाइने अन्तराष्ट्रीय बालश्रम बिरुद्धको दिबसले नेपालमा पनी बालबालिकाहरुलाइ श्रम मुक्त गर्न आजै देखी आवस्यक कदम चाल्न सकोस् ।

बिस्व बाताबरण दिबस || world environment day issue

 

;Dk'0f{ ljZjnfO{ kof{a/0f sf] ;'/Iff lsg rflxG5 eGg] s'/f hfgsf/L u/fpgsf] nfuL ;+o'St /fi6« ;+3sf] cfJxfg df ;g\ !(&# b]vL ljZj jftfj/0f lbj; dgfpg ;'? u/LPsf] xf] .

jftfj/0f ;+/If0fsf nfuL ljZjd} /fhgLtLs / ;fdflhs hgr]tgf hufpg] p4]Zosf ;fy ;g\ !(&@ sf] % h'g b]vL !^ h'g ;Dd ;+o'St /fi6«;+3 sf] dxf;efn] ljZj jftfj/0f ;Dd]ngsf] cfof]hgf u/]sf] lyof] . ;Dd]ng sf] Ps aif{ k5L jftfj/0fLo ;+/If0f sf] cfj:ostf dx;'; u/L % h'g !(&# df kxLnf] k6s ljZj jftfj/0f lbj; dgfpg ;'? u/LPsf] xf] .

a8\bf] jftfj/0fLo k|b'if0f lrGtf sf] laifo agL/xbf ef}tLs ljsf;sf ultlawL csf]{ r'gf}tLsf] laifo ag]sf] 5 .

जिबनको खोज कति गहिराइमा

 थाहा छैन जिबनको खोज कति गहिराइमा पुगेर गर्ने , भुत मा डुबुल्की मार्ने या भबिस्य मा बेग हान्न योजना बनाउने ,बर्तमान जे चली आएको छ या चल्दै छ एस्लाई कसरी नकार्ने ,फेरी खोजको बिषय पनि त व्यक्तिगत हुन्छ।

कसलाई थाहा छ जिबन को यो बिन्दु नै महत्तोपुर्ण छ भन्ने कुरा, हामी भोलिको लागि सबै दाउमा लगाएर बाच्छौ जब कि भोलि बाच्ने आस मा आज को सुखद पल छुटी रहेको हुन्छ । फेरी आज भन्दा दोब्बर अकल्पनीय जिन्दगी भोलिको लागि बाच्ने आशा गरि रहेका हुन्छौ ।

मैले देखेका आशा रुपी तारा हरु पनि त आशा मै बिलाएका छन, जसले केहि चहकिलो प्रकाश बोक्दै थिए । यो अर्थमा जिबन मा आशा गर्नु हुदैन भन्ने चाही पक्कै होइन , समय बलबान छ तर समय भन्दा बलबान बन्ने मुर्खता गर्नु पनि त सन्तुलित जिबन होइन।

जिबन को खोज येही नै हो भन्ने कुरा एक छिन छोडेर जिबन मा भै परि आएका घटनाक्रम का अर्थ खोज्ने र तिनै अर्थ हरुबाट जिबन को धार लाइ पछाउन सके पक्कै पनि खोज सार्थक बन्थ्यो । भन्न सकिन्छ, चाहे शब्द मा व्यक्त गर्न या भौतिक रुप् मा आकार देखाउन नसके पनि एउटा चरम सन्तुस्टी को सुगन्ध चाहि पक्कै मिल्ने थियो।

म बाच्ने बाताबरण मा फुलेका फुल र माटो बाट बाट आउने गन्ध ले जति लट्ठ बनाएको छ त्यो भन्दा बडी या फरक म भन्दा परको बाताबरण मा नहोला कसरि भन्न सकिन्छ । त्यो पनि त मेरो सरिर ले ग्रहण गर्न सक्षम छ लालायित छ, मेरो आत्मा ले पक्कै बुझेको छ ।

येसैले त मन नया नया रस्वोस्वादन गर्न भौतारिएको छ , भौतारिन्छ ।

साएद, जिबन को खोज लाइ येही मनोदशा ले कति गहिराइमा पुर्याउने वा कति छोट्याउने भन्ने निर्क्योल गर्छ होला।

हामी आफै ले आफुलाई आत्ममूल्यांकन गरेर स्वयम लाइ जिबनको कति गहिराइ मा पाउछौ त्यो भने ब्यक्तीको नितान्त व्यक्तिगत कुरा हो जो म यहाँ ब्येक्तिगत रुप मा ब्यक्त गर्ने प्रयास गरे..........

-लक्ष्मण लक्ष्य